Prowizja za udzielenie kredytu 2024
- ekspert wyjaśnia!

Prowizja od kredytu jest to jeden z głównych kosztów kredytu. Dlatego chcemy naszym klientom i czytelnikom wyjaśnić, co to jest prowizja, w jaki sposób jest naliczana i jaka może być wysokość prowizji. Co to zatem jest prowizja od kredytu?

Korzystając z danych BIK oraz innych raportów, dowiadujemy się, że na koniec 2019 r. w bazie BIK było 15,4 mln klientów, którzy mieli zobowiązania finansowe w bankach i instytucjach pozabankowych. Całkowite zadłużenie gospodarstw domowych wyniosło aż 671 mld zł. W samym tylko 2019 r. zadłużenie to wzrosło o 44 mld, czyli o 7%. Sytuacja na rynku kredytów konsumpcyjnych była stabilna przez cały rok. Kolejny rok przyniósł odwrócenie trendu i spadek zainteresowania kredytami hipotecznymi i konsumpcyjnymi. Wiązało się to z pogarszającą się sytuacją pandemiczną w Polsce i na świecie, niepewną sytuacją gospodarczą, a także zmianami na rynku kredytów.

Przede wszystkim banki obniżyły kwotę maksymalną kredytów, skróciły okres kredytowania, zwiększyły się koszty pozaodsetkowe kredytów, czyli właśnie prowizja. Do tego doszły większe wymagania co do zabezpieczenia kredytu, wkładu własnego i surowiej oceniano zdolność kredytową. Polityka kredytowa banków zdecydowanie się zaostrzyła, a powodem była właśnie sytuacja gospodarcza, epidemia oraz obawy związane ze wzrostem stóp procentowych. W 2021 r. rynek kredytów nie tylko odbił, ale też mocno wzrósł. Na podstawie raportu z BIK w pierwszym półroczu 2021 r. banki udzieliły 132,3 tys. kredytów mieszkaniowych na kwotę 41,66 mld zł. Łączna wartość zadłużenia w kredytach hipotecznych przekroczyła w czerwcu 500 mld zł. Zaobserwowano dużą dynamikę przyrostu w przypadku kredytów hipotecznych, ale również ratalnych. Jedynie kredyty gotówkowe nie wróciły do stanu sprzed pandemii.

Prowizje bankowe są o standardowe opłaty, pobierane przez banki, które w ten sposób rekompensują sobie koszty i ryzyko związane z udzieleniem kredytu. Wysokość prowizji zależy najczęściej od kwoty udzielonego kredytu. Co prawda, prowizja za udzielenie kredytu jest opłatą, która bank pobierze jednorazowo, ale może mieć duży wpływ na całkowite koszty kredytu. Opłatę z tytułu prowizji szczególnie odczujemy przy kredycie hipotecznym. Prowizja od kwoty 200 000 zł - 500 000 zł jest już bardzo wysoka. Trochę mniejsze znaczenie ma prowizja od kredytu gotówkowego, ale też może znacząca podnieść koszt kredytu. Jest kilka rodzajów prowizji, jednak najważniejsza jest prowizja od udzielenia kredytu. Jest to jednorazowa opłata, która możesz zapłacić od razu lub bank doliczy ją do zobowiązania. Prowizja jest wyrażona w procentach. Są różne rodzaje prowizji, a opłata za udzielenie kredytu jest tylko jedną z nich. Oprócz prowizji jednorazowej są również opłaty pobierane cyklicznie. Dobrym przykładem są opłaty naliczane przy limitach na kartach kredytowych lub rachunkach osobistych, czy też rachunkach z kredytem obrotowym. Prowizje możemy rozróżnić na podstawie momentu naliczenia opłaty:

• Prowizja z tytułu udzielenia kredytu – jest to opłata, którą bank naliczy w momencie udzielenia finansowania. Wysokość prowizji zależy najczęściej od wysokości udzielonego kredytu i jest wyrażona w procentach. Na rynku można spotkać oferty kredytów konsumpcyjnych z prowizją od 0% do 15% i kredytów mieszkaniowych z prowizją 2%-3%.
• Prowizja z tytułu wcześniejszej spłaty kredytu – zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim i ustawy o kredycie hipotecznym każdy klient, który zaciągnął zobowiązanie kredytowe, ma prawo spłacić je przed terminem. Bank wtedy może naliczyć prowizję za wcześniejszą spłatę kredytu, zgodnie z zapisami w umowie oraz na podstawie przepisów ustawy. Klient powinien mieć świadomość, jak wysoka będzie opłata z tytułu wcześniejszej spłaty. W przypadku kredytu hipotecznego bank może naliczyć prowizję za wcześniejszą spłatę tylko wtedy, gdy nastąpiła ona wcześniej, zanim minęły 3 lata od dnia podpisania umowy. Wysokość prowizji nie może wtedy przekroczyć 3% wartości spłacanej części kredytu.
• Prowizja za rozpatrzenie wniosku – jest dość rzadka opłata w przypadku kredytów dla klientów indywidualnych. W zasadzie już nie zdarza się, żeby banki pobierały opłaty za rozpatrzenie wniosku. Jeśli występuje, to zazwyczaj przy kredytach dla firm, a jej wysokość nie przekracza kilkuset złotych.

W ustawie o kredycie konsumenckim nie ma zapisów, które regulują wysokość prowizji za udzielenie kredytu. Każdy bank może prowadzić własną politykę w zakresie opłat i naliczania prowizji. Jednak łączne koszty kredytu muszą się mieścić w limitach, jakie nałożyła na banki ustawa antylichwiarska.

Prowizja jest naliczana jako procent od wysokości przyznanego kredytu. Są dwie główne metody naliczania prowizji. Pierwsza z nich polega na tym, że bank odejmie prowizje od przyznanej kwoty, a Ty otrzymasz mniejszy przelew na konto. Przeanalizujmy to na następującym przykładzie:

Otrzymałeś kredyt na 20 000 zł. Prowizja naliczana przez bank wynosi 5% od kwoty kredytu, czyli jej wysokość wyniesie 1000 zł. Bank przeleje na Twoje konto 19 000 zł.

Jest też drugi sposób i polega on na tym, że prowizja jest doliczana do kwoty kredytu i spłacana w comiesięcznych ratach. Co prawda na konto wpłynie ci cała kwota kredytu, ale za będziesz płacił wyższe raty, a koszty kredytu będą wyższe.

Co jeszcze powinieneś wiedzieć? Część banków nalicza prowizję od kwoty netto kredytu, czyli po prostu od kapitału. Najłatwiej będzie to prześledzić na przykładzie. Podpisujesz umowę kredytową na 400 000 zł. Bank nalicza prowizje 3%. Twoja prowizja wyniesie zatem 12 000 zł. Jednak banki częściej naliczają prowizje od kwoty brutto. Różnica nie będzie duża, ponieważ w tym wypadku prowizja wyniesie 12 360 zł.

Przeczytaj: Wniosek o kredyt hipoteczny - do ilu banków złożyć?

Biorąc pod uwagę wysokie kwoty kredytów hipotecznych i długość umowy przy kredycie mieszkaniowym, to prowizja musi być zdecydowanie niższa niż ta, która jest naliczana przy kredytach konsumenckich. Mamy na myśli oczywiście punkty procentowe, a nie kwotę, która będzie wyższa. Natomiast stosunek prowizji do kwoty kredytu będzie niższy. Przykładowo 3% od 400 000 będzie stanowić większą kwotę niż 7% od 20 000 zł. Gdyby prowizja była podobna jak przy kredytach gotówkowych, to byłoby to bardzo duże obciążenie klienta i najpewniej niewiele osób byłoby stać na taki kredyt. Nie jest to oczywiście jedyny powód. Kredyt hipoteczny ma zabezpieczenie w postaci nieruchomości, na której zostaje ustanowiona hipoteka na rzecz banku. Bank ponosi wtedy mniejsze ryzyko i może zaproponować niższe koszty. Bardzo często banki oferują obniżenie prowizji lub marży, kiedy skorzystasz z innych produktów banku lub wykupisz polisę na życie czy na wypadek utraty pracy. Takie ubezpieczenie zmniejsza ryzyko braku spłaty zobowiązania, kiedy zachorujesz lub stracisz dochody. Przykładowa prowizja przy kredycie hipotecznym:

• Kwota kredytu: 400 000 zł
• Prowizja: 3%
• Kwota prowizji: 12 000 zł.

Prowizja od kredytu hipotecznego zależy od wielu czynników, w tym od polityki w zakresie opłat i prowizji, jaką prowadzi bank. Na wysokość prowizji wpływa również wysokość marży, oprocentowanie, czy też dodatkowe opłaty. W przypadku kredytów z niskim oprocentowaniem należy liczyć się z większą prowizją i innymi opłatami, które, choć częściowo zrekompensują niższy zysk banku z tytułu odsetek.

Sprawdź: Kredyt hipoteczny - bezpłatna pomoc ekspertów!

Kredyty gotówkowe są to zobowiązania na dużo niższe kwoty i na krótszy okres niż ma to miejsce w przypadku kredytów hipotecznych. Dlatego banki pobierają za takie kredyty czy pożyczki dużo większą prowizję, ponieważ jest to źródło dodatkowego dochodu banku. Zyski banków z tytułu prowizji są zazwyczaj bardzo wysokie. Jak wysoka jest prowizja banku przy kredycie gotówkowym? Najczęściej taka opłata stanowi wartość o kilku do kilkunastu procent wartości udzielonego kredytu. Banki jednak coraz częściej rezygnują z tej opłaty i oferują prowizję 0%. Jednak korzyść dla klientów w takim wypadku jest często dość złudna. Bank rezygnuje z prowizji, a potem okazuje się, że zarabia na innych opłatach, dodatkowych produktach lub po prostu proponuje wyższą marżę. Oczywiście zdarzają się oferty z prowizją 0%, które są bardzo korzystne dla klienta. O ile w przypadku kredytów hipotecznych prowizja nie jest zazwyczaj większa niż 3%, to już w przypadku pożyczek gotówkowych, oferty banków mogą się od siebie bardzo różnić. Dlatego przygotowaliśmy krótkie porównanie ofert kredytów gotówkowych pod kątem prowizji.

• Od 0 % – Alior Bank,
• Od 0% - ING Bank,
• Od 0% PKO BP,
• 2,89% – Santander Bank Polska,
• 0% - 25,99% - mBank,
• 3% - Bank Pekao.

Jeżeli spojrzeć tylko na samą prowizję, to najkorzystniejsze oferty znajdziemy w Alior Banku, ING Banku i PKO BP. Natomiast bank PEKAO oferuje wyższą prowizję. Nie oznacza to jednak, że oferta PEKAO będzie najdroższa. Należy porównać wszystkie parametry kredytu, a najlepiej RRSO, które zawiera w sobie m.in. oprocentowanie i prowizję i mówi nam, jaki jest całkowity koszt kredytu.

Sprawdź: Kredyt gotówkowy – bezpłatna pomoc ekspertów!

Banki mogą dowolnie kształtować swoją politykę dotyczącą wysokości opłat i prowizji. Kierują się przy tym swoim zyskiem, ryzykiem, poszanowaniem zasad rynkowych i konkurencji oraz przepisami prawa. Eksperci kredytowi z kredytwroclaw.pl przygotowali tabelkę, która prezentuje stawki prowizji w przypadku kredytów hipotecznych i gotówkowych.

Prowizję od kredytu możesz zapłacić od razu, zanim jeszcze otrzymasz środki na konto. Jest to opłata jednorazowa. Jeżeli nie masz środków na prowizję, to bank wtedy dopisze prowizje do kapitału i rozłoży ją na raty. Oznacza to jednak, że będziesz co miesiąc płacił wyższą ratę. Bank może również odjąć prowizję od kwoty kredytu i wtedy po prostu otrzymasz niższy przelew.

Chociaż prowizje stanowią dużą część zysku banku z tytułu kredytu, to jednak zdarza się, że banki rezygnują z tej opłaty. Coraz częściej możemy znaleźć na rynku oferty z prowizją 0%. Najczęściej są to oferty promocyjne ograniczone czasowo, część z tych ofert jest dostępna dla klientów, którzy nabędą inne produkty banku, a niektóre banki oferują prowizje 0 zł bez żadnych warunków.

Przykładem może być kredyt gotówkowy Citi Banku, który oferuje prowizję 0 zł dla nowych klientów z RRSO na poziomie 8,29%. Jest to dość atrakcyjna oferta, ale dostępna tylko dla nowych klientów banku. Jest też ograniczona czasowo, bo oferta jest ważna tylko do 13.01.2022 r.

Również w związku z ostatnim Black Weekend sypnęło promocjami. Zarówno ING Bank Śląski, jak i MBank przygotowali ofertę pożyczki z prowizją 0%. ING Bank proponuje pożyczkę gotówkową bez prowizji i z obniżonym oprocentowaniem. Oprocentowanie wynosi 5,49% dla pożyczki z oprocentowaniem. Oferta jest ważna do 8.12.2021 r. włącznie. Z kolei MBank jeszcze do końca listopada 2021 r. oferuje pożyczkę z prowizją 0 zł i RRSO 9,92%.

Banki oraz instytucje pozabankowe coraz częściej oferują produkty kredytowe i pożyczki z prowizją 0%. Są to oferty promocyjne, które są szeroko reklamowane w różnego rodzaju mediach. Banki przyciągają w ten sposób nowych klientów, którzy przy okazji mogą nabyć inne produkty banku i zwiążą się z nim na dłużej. Część firm pożyczkowych udziela nowym klientom niewielkich pożyczek na krótki okres, bez żadnych kosztów. Ile pożyczysz, tyle zwracasz. W ten sposób zachęcają klientów do korzystania z kolejnych ofert.

Ustawa o kredycie konsumenckim reguluje również kwestię zwrotu prowizji innych opłat w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu. Zgodnie z przepisami ustawy, jeżeli zdecydujesz się na wcześniejszą spłatę swojego zobowiązania, to masz prawo do zwrotu części kosztów, które poniosłeś w związku z kredytem. Nie ma znaczenia, czy były to opłaty pobrane jednorazowo, czy doliczane do każdej raty. Bank jest zobowiązany do zwrócenia Ci części kosztów, niezależnie czy jest to kredyt hipoteczny, czy kredyt gotówkowy. Zwrot zostanie naliczony proporcjonalnie. Taką interpretację przyjął Trybunału Sprawiedliwości UE w wyroku z 11 września 2019 r. W dniu 16 maja 2016 r. Rzecznik Finansowy i Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów również przyjęli podobne stanowisko.

Jako klient powinieneś dokładnie rozważyć moment, w którym będziesz chciał zwrócić kredyt. Część banków naliczy prowizję za wcześniejszą spłatę, która zrekompensuje to, że klient krócej korzystał z przyznanych środków. Wcześniejsza spłata oznacza niższy zysk dla banku.

Jeżeli bank naliczył Ci prowizję za udzielenie kredytu, to w przypadku wcześniejszej spłaty powinien zwrócić Ci część kosztów. W jaki sposób bank wyliczy wysokość zwrotu? Zwrot prowizji ma charakter proporcjonalny i dotyczy okresu od dnia faktycznej spłaty kredytu do dnia ostatecznej spłaty, która została określona w umowie.

Oferty kredytów bez prowizji często pojawią się w reklamach i bez wątpienia są kuszące. Banki na pewno wiedza, jak zdobyć nowych klientów. Czy jednak kredyt bez prowizji jest zawsze dobrym pomysłem? Banki proponując kredyt bez prowizji i rezygnując ze swojego wynagrodzenia, mają swój konkretny cel. Czasami jest to zdobycie nowych klientów, a czasami po prostu chcą zachęcić klientów do nabycia dodatkowych produktów. Faktem jest, że banki rekompensują sobie brak prowizji np. wyższą marżą. Klient, żeby dostać kredyt bez prowizji, musi często spełnić dodatkowe warunki, jak np. wykup polisy ubezpieczeniowej lub założenie konta. Eksperci kredytowi z kedytwroclaw.pl zawsze proponują porównanie kilku ofert, zwłaszcza pod kątem RRSO. Zachęcamy do negocjowania stawki prowizji przy każdym kredycie. Banki są skore do negocjacji, zwłaszcza gdy zdecydujesz się na inne produkty. Sprawdzimy dla Ciebie Tobą, czy taka oferta jest opłacalna.

Na sam koniec chcemy przypomnieć, że banki mają dużą dowolność w kształtowaniu swojej polityki cenowej. Obejmują je jednak pewne ograniczenia ustawowe. Ustawa antylichwiarska została znowelizowana 11 marca 2016 roku ustawa antylichwiarska. Określono w niej maksymalną wysokość kosztów pozaodsetkowych. Ustawa wprowadziła również dwustopniowy limit dla rzeczonych kosztów, które nie mogą wynosić więcej niż:

• 25% kwoty podstawowej zobowiązania,
• 30% całego kapitału kredytu, czyli kwoty pożyczanej od banku lub firmy pozabankowej.

Koszty pozaodsetkowe nie mogą być wyższe niż kwota kredytu.

Podsumowując: warto rozważyć ofertę kredytu lub pożyczki bez prowizji. Należy jednak sprawdzić, czy nie wiążą się z tym wymogi lub ukryte opłaty. Nie zawsze taka oferta jest opłacalna.