Ile wynosi Wibor(R) 3M, 6M i 12M?
Co to jest? - ekspert wyjaśnia!

Wszyscy zastanawiają się, czym tak naprawdę jest tajemnicza stawka WIBOR(R), od której zależy oprocentowanie kredytów. Obecnie po zwyżkach rat kredytów jest to bardzo gorący temat. Najprościej rzecz ujmując stawka referencyjna WIBOR to koszt pieniądza na rynku międzybankowym. Stawka WIBOR mówi nam, za jaką ceną banki są stanie pożyczać pieniądze innym bankom. Stawka WIBOR wpływa na koszt kredytu i niestety nie mamy na nią żadnego wpływu. Na koszt kredytu składa się jeszcze marża banku, ale tę możemy na szczęście negocjować. Co to jest WIBOR? Na to pytanie odpowiemy Ci w naszym artykule. Dowiesz się też, jak wyliczany jest WIBOR i co zmienny WIBOR oznacza dla kredytów hipotecznych. Zapraszamy do lektury.

Dla kredytobiorców oczywiście niskie stawki WIBOR będą korzystne, ponieważ mają bezpośrednie przełożenie na oprocentowanie kredytów gotówkowych i hipotecznych. Im niższy WIBOR, tym mniejszy koszt kredytu. Natomiast niski WIBOR będzie raczej niekorzystny dla osób, które chcą oszczędzać na lokatach. Jak zmienia się oprocentowanie kredytów, gdy zmienia się WIBOR? Czy możemy zaoszczędzić na niskich stopach WIBOR?

Zacznijmy od tego, co oznacza skrót WIBOR(R). Stawka WIBOR(R) to po rozwinięciu „Warsaw Interbank Offered Rate”. Jest to stawka referencyjna, która mówi nam o tym, jaka jest wysokość oprocentowania pożyczek na polskim rynku międzybankowym. WIBOR(R) to wskaźnik, na podstawie którego banki pożyczają innym bankom pieniądze. Jest to po prostu stopa rynkowa kredytów i pożyczek. Jednak najważniejsze pytanie brzmi – kto ustala wysokość WIBOR? Otóż za ustalenie stawki WIBOR odpowiedzialnych jest 16 największych banków w Polsce podczas fixingu. Organizatorem fixingu jest obecnie Stowarzyszenie Rynków Finansowych ACI Polska. Fixing odbywa się codziennie.

WIBOR (R) ma bezpośredni wpływ na koszt kredytu bankowego. Jak zapewne wiesz już, koszt kredytu to aktualna stopa WIBOR + marża banku. Marża banku to inaczej zysk banku. Kredyt może się opierać na stopie WIBOR 3M, WIBOR 6M, czy WIBOR 12M. Można też zapoznać się z prognozami WIBOR, wtedy mniej więcej będziesz wiedział, jak będzie się kształtować rata kredytu przez okres kredytowania.

Wskaźnik WIBOR(R) jak zapewne się domyśliłeś, nie jest stały, a jego wielkość zmienia się w czasie. Każda zmiana może wpłynąć wtedy na ratę kredytu, zmniejszając ją lub zwiększając. Dla kredytobiorców niższy WIBOR to dobra wiadomość, bo kredyt staje się tańszy. Natomiast wyższy WIBOR spowoduje, że raty kredytu wzrosną. Oczywiście banki nie mogą uprawiać wolnej amerykanki w każdej umowie kredytowej powinno być podane zasady zmiany raty w przypadku, kiedy WIBOR pójdzie w górę lub w dół. Jako kredytobiorca powinieneś też wiedzieć, czy do wyliczania raty kredytu bierze się pod uwagę WIBOR(R) 1M, 3M czy WIBOR(R) 6M.

Teraz opiszemy trochę dokładniej, jakie podmioty ustalają WIBOR. Stawkę referencyjną WIBOR ustalają codziennie największe banki w Polsce na podstawie zaprezentowanych danych. Fixing kończy się o godzinie 11.00. Wszystkie banki, które uczestniczą w Fixingu nazywane są dilerami rynku pieniężnego. Lista banków ustalających WIBOR może ulec zmianie. Co jakiś czas Narodowy Bank Polski ogłasza konkurs, po którym wyłaniana jest nowa lista 16 banków. Lista składa się na ogół z największych pod względem aktywów banków w Polsce, które mają największy udział w handlu instrumentami finansowymi. Bardzo ważną rolę odgrywa również organizator, czyli Stowarzyszenie Rynków Finansowych ACI Polska oraz agent kalkulacyjny, który odpowiada za rozpowszechnianie informacji o wysokości WIBOR(R)u.

Instytucje finansowe, które biorą udział w ustalaniu WIBOR(R), w każdy dzień roboczy przedstawiają propozycje stóp procentowych, po jakich są skłonne udzielać kredytów innym bankom. Okres składania ofert to wspominany fixing. Kiedy banki złożą już wszystkie oferty, to wtedy zaczyna się rola agenta kalkulacyjnego, który odrzuca dwie najwyższe i dwie najniższe wartości. Następnie ma tylko 5 minut na wyliczenie ustalonej wartości WIBOR(R). Do zadań agenta należy też poinformowanie innych banków nie tylko o wyliczonej stawce WIBOR, ale też o tym, ile banków brało udział w fixingu. W zasadzie przy ustalaniu WIBOR powinno brać udział co najmniej 10 banków. Przyjęto jednak rozwiązania na wypadek, gdy w fixingu uczestniczy mniejsza liczba banków:

• Kiedy w fixingu uczestniczy 8-9 banków przy wyliczaniu stopy referencyjnej, agent kalkulacyjny odrzuca tylko najwyższą i najniższą stawkę.
• Kiedy w fixingu uczestniczy 6-7 banków agent kalkulacyjny nie odrzuca żadnej oferty.

WIBOR(R) ustala się na różne okresy czasowe dla kredytów międzybankowych. I tak wyróżniamy m.in.:

• WIBOR(R) 1M – dla jednego miesiąca,
• WIBOR(R) 3M – dla kwartału,
• WIBOR(R) 6M – dla okresu półrocznego.

Oczywiście jest też organ, który czuwa nad przestrzeganiem procedur dotyczących ustalania i publikowania stóp rynkowych. Jest to Rada ds. Stawek Referencyjnych WIBID i WIBOR(R), którą nazywamy po prostu Radą WIBOR(R). Tutaj ważna informacja. Banki z jednej strony ustalają WIBOR, ale tak naprawdę nie mają na jego wysokość bardzo dużego wpływu. Dlaczego tak się dzieje? Stawki WIBOR muszą mieścić się w przedziale między aktualną stopą depozytową a wysokością stopy lombardowej. Stopy te są ustalane przez Radę Polityki Pieniężnej. Jeśli są niskie, to WIBOR będzie niski, a gdy wysokie, to będzie wysoki.

Stawka referencyjna WIBOR(R) była dość stabilna przez kilka lat, aż do wybuchu pandemii koronawirusa. Wtedy Rada Polityki Pieniężnej biorąc pod uwagę sytuacje gospodarczą, aż trzy razy obniżyła stopy procentowe. Do obniżki stóp procentowych doszło w marcu, kwietniu i maju 2020. W sumie obniżka wyniosła aż 140 punktów bazowych. Stopa depozytowa i stopa lombardowa na historycznie niskich poziomach miały wpływ na WIBOR, który też był niski. W związku z rosnącą inflacją RPP postanowiła już w październiku 2022 r. podnieść stopy procentowe i od tego czasu zrobiła to już trzykrotnie. Na dzień 28 stycznia 2022 r. stawki referencyjne prezentują się następująco:

• WIBOR(R) 1M – 2,57%
• WIBOR(R) 3M – 2,96%
• WIBOR(R) 6M – 3,41%
• WIBOR(R) 1R – 3,63%

Porównajmy ze stawkami WIBOR(R) z lipca 2022 r.

• WIBOR(R) 1M – 0,23 proc.,
• WIBOR(R) 3M – 0,26 proc.,
• WIBOR(R) 6M – 0,28 proc.,
• WIBOR(R) 1R – 0,29 proc.

Oczywiście nie jest to dobra informacja dla osób, które mają kredyty i pożyczki. Natomiast w dłuższym terminie należy spodziewać się podwyższenia stóp procentowych na lokatach, co na pewno skłoni wielu klientów do wyboru takiej formy oszczędzania.

Jakiś czas kredytobiorcy mogli cieszyć się niskimi ratami. Decyzje RPP o obniżeniu stóp procentowych miały wpływ na niższy WIBOR i niższe raty. Oczywiście taka sytuacja nie mogła trwać dłużej. Rosnące ceny paliw, gazu i inflacja wymusiły poniekąd na RPP podniesienie stóp procentowych. Stopy procentowe pomału zaczęły wracać do poziomu z 2019 r. Sprawdźmy na prostym przykładzie, jaki wpływ ma WIBOR na wielkość miesięcznej raty, przy kredycie 200 000 zł, z umową podpisaną na 25 lat.

Jak widzisz, różnica jest spora. Jednak trudno jest przewidywać, jak będzie się kształtować stopa WIBOR przez 25 lat kredytu. Po wzrostach stóp procentowych, może dojść z powrotem do ich spadku.

Przeczytaj: Stopy procentowe w Polsce 2022 Jaki mają wpływ na raty kredytów? Ekspert wyjaśnia!

W 2021 roku oraz na początku 2022 roku Rada Polityki Pieniężnej aż trzykrotnie podniosła stopy procentowe. Przyjrzyjmy się, jak obecnie się kształtują:

• stopa referencyjna – 2,25% w skali rocznej,
• stopa lombardowa – 2,75% w skali rocznej,
• stopa depozytowa – 1,75% w skali rocznej,
• stopa redyskontowa weksli – 2,96% proc. w skali rocznej,

Jak już wiesz właśnie od stopy referencyjnej zależy pośrednio stawka WIBOR(R). Na dzień pisania tego artykułu WIBOR(R) 3M wynosi 2,96%. A jak WIBOR (R) 3M kształtowała się przed pandemią? Wartość WIBOR 3M wynosiła wtedy 1,71% i od tego poziomu była potem stopniowo obniżana. Dokładnie rok temu wartość WIBOR 3M wynosiła 0,21%, a kredytobiorcy mogli cieszyć się niskimi ratami.

WIBOR(R) 6M jest to po prostu koszt 6-miesięcznej pożyczki na rynku międzybankowym. Stawka WIBOR 6M będzie wyższa niż WIBOR 3M. Im dłuższy okres, tym WIBOR będzie wyższy. Kiedy Twój kredyt opiera się na stawce WIBOR 6M oznacza to, że rata kredytu nie zmieni się przez 6 miesięcy. Jest to dobra wiadomość w przypadku rosnących stóp. Przez kilka miesięcy będziesz miał możliwość płacenia niższych rat. Jeśli stawka ta jest brana pod uwagę w przypadku naszego kredytu hipotecznego, to przez 6 miesięcy raty kredytu nie zostaną zmienione. Niestety jest też druga strona medalu. W przypadku obniżenia stóp procentowych, możesz trochę poczekać na niższa ratę.

Na 28 stycznia 2022 roku, stawka WIBOR(R) 6M wynosi 3,41%.

Koszt kredytu, który jest oparty na stawce WIBOR 6M w zasadzie jest podobny rok do roku. WIBOR 6M występuje głównie przy długoterminowych kredytach i pożyczkach.

WIBOR(R) 1M to analogicznie koszt miesięcznej pożyczki międzybankowej. Kiedy do celów ustalania raty kredytu służy WIBOR 1M, to musisz się liczyć z tym, że Twoja rata może ulegać zmianie nawet co miesiąc, co może być dość niekomfortowe. Warto wiedzieć, że WIBOR 1M jest najbardziej zbliżony do aktualnych stóp procentowych. Wszystkie decyzje Rady Polityki Pieniężnej odnośnie do stóp procentowych, znajdują swoje odbicie głównie w wysokości WIBOR 1M.

Sprawdźmy WIBOR 1M na 28 stycznia 2022 r. Aktualnie wynosi on 2,57%, a dla porównania na 9 lipca 2020 roku wynosił tylko 0,23%.

Oprocentowanie kredytów gotówkowych, czy kredytów hipotecznych oparte jest m.in. na stawce WIBOR, dlatego oprocentowanie naszych kredytów jest zmienne. Spadek WIBOR-u 3M, 6M lub 12 M oznacza niższe raty. Powrót WIBOR na wyższe poziomy, przełoży się na wyższe raty. Przypomnijmy, że WIBOR 3M, 6M i 12M to stawki pożyczek międzybankowych na okres trzech, sześciu lub dwunastu miesięcy.

Zdarza się, choć niezmiernie rzadko, że oprocentowanie kredytu oparte jest na stawce WIBOR 12M. Takie kredyty dają gwarancję, że oprocentowanie nie zmieni się przez 12 kolejnych miesięcy. W związku z tym, zawsze zalecamy naszym klientom, żeby dokładnie zapoznali się z umową, w której znajda informację w jaki sposób ustalane jest oprocentowanie kredytu.

28 stycznia 2022 roku wskaźnik WIBOR(R) 12M wynosi 3,63% i jest oczywiście najwyższą ze wszystkich stawek. Natomiast w lipcu 2020 roku wskaźnik WIBOR(R) 12M wynosił tylko 0,29%. Podwyżka tej stawki WIBOR jest więc dość drastyczna. Stawka WIBOR(R) 12M jest bardzo bliska stopie lombardowej Narodowego Banku Polskiego. Oznacza to, że banki są przekonane o możliwości dużego wzrostu stawki 12M.

Niestety nie uciekniemy od tematu wpływu pandemii koronawirusa na rynek bankowy i stawki kredytów. Obostrzenia sanitarno-epidemiologiczne wymusiły zmiany również w bankach. Jedną z tych zmian była bardziej zachowawcza postawa w udzielaniu kredytów hipotecznych. Jeżeli bank podejrzewał, że sytuacja zawodowa klienta może ulec pogorszeniu, to często odmawiał przyznania kredytu hipotecznego. Procedury bankowe, ocena zdolności kredytowej klienta i jego historii kredytowej uległa znacznemu zaostrzeniu. Szczególnie odbiło się to na osobach, które pracują na podstawie umów cywilnoprawnych, jak umowa zlecenie, czy umowa o dzieło. Przez pandemia taki klient mógł liczyć na kredyt w większości banków. W trakcie pandemii takie wnioski kredytowe były najczęściej odrzucane. Na kredyt hipoteczny największe szanse mają osoby, które pracują na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

Duże znaczenie, większe nic wcześniej ma wykonywany zawód. Klienci banków, pracujący w branży turystycznej lub gastronomicznej, mogą spotkać się z odrzuceniem wniosku. Część banków zdecydowała się również na podniesienie minimalnego wkładu własnego, choć Komisja Nadzoru Finansowego nie wydała nowych rekomendacji. W ten sposób instytucje finansowe chciały zredukować swoje ryzyko kredytowe.

Przeczytaj: Kredyt hipoteczny, na co zwrócić uwagę w 2022 roku 

Od dłuższego czasu obserwując poziom inflacji, było wiadomo, że stopy procentowe muszą iść w górę. Dlatego pod koniec 2021 r. Rada Polityki Pieniężnej rozpoczęła serię podwyżek stóp procentowych. Ostatnia z nich miała miejsce 4 stycznia 2022 r. Decyzja RPP o podwyżce stóp weszła w życie dzień później. Niestety odbija się to bardzo niekorzystnie na kredytobiorcach. WIBOR 3M wzrósł z poziomu 0,24% aż na 2,96%. Ma to bardzo znaczący wpływ na wysokość rat kredytów, a kredytobiorcy, którzy zaciągnęli kredyty hipoteczne, muszą płacić raty wyższe o kilkaset złotych. Niektórzy klienci pytają, dlaczego WIBOR(R) 3M tak mocno wzrósł. Powodem są oczywiście 3 podwyżki stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej. Nie możemy wykluczyć tego, że RPP będzie pod ścianą i znów podniesie stopy procentowe. Najbardziej ucierpią klienci, którzy mają podpisane z bankami umowy na kilkaset tysięcy złotych. Pocieszeniem w tej sytuacji jest to, że na podwyżki stóp procentowych, stawki WIBOR zareagują z opóźnieniem. Dotyczy to przede wszystkim stawki WIBOR 6M, czy stawki WIBOR 12M, ponieważ klienci, którzy mają kredyty z oprocentowaniem opartym na tych stawkach odczują podwyżki odpowiednio po sześciu lub 12 miesiącach, licząc od ostatniej podwyżki.

Czy będą kolejne podwyżki stóp procentowych? Większość analityków bankowych oraz ekspertów uważa, że możemy się spodziewać kolejnych podwyżek stóp procentowych w tym roku. Nie tylko nasz kraj boryka się z inflacją. Dotyczy to również innych krajów, również też sąsiednich, gdzie serie podwyżek rozpoczęły się wcześniej niż u nas. Biorąc pod uwagę presję wywołaną inflacją, Rada Polityki Pieniężnej zapewne podniesie stopy procentowe po raz kolejny, co znowu wywinduje koszty kredytów hipotecznych.

Sprawdź: Kredyt hipoteczny z 10% wkładem własnym w 2022

Banki w Polsce ustalając oprocentowania dla kredytów, najczęściej używają stawki WIBOR 3M. O koszcie kredytu i wysokości raty Twojego kredytu decyduje stopa procentowa. Na stopę procentową składa się właśnie stopa bazowa, którą jest najczęściej WIBOR 3M lub WIBOR 1M oraz marża bankowa, która stanowi zysk banku za udzielenie klientowi finansowania w postaci kredytu bądź pożyczki. Jak zatem wyliczyć odsetki od kredytu? Jest to dość proste. Wystarczy, że pomnożysz kwotę całego Twojego kredytu lub kwotę zobowiązania pozostałą do spłaty przez oprocentowanie kredytu. Pamiętaj, że stopa procentowa kredytu to WIBOR + marża banku. Kiedy już obliczysz ratę roczną, to wynik podziel przez 12. Dlaczego z obliczeń na początku wychodzi rata roczna? Wynika to z tego, że oprocentowanie jest zawsze podawane w skali roku.

Stawka WIBOR jest najczęściej najbliższa stopie referencyjnej NBP, przyjmując bardzo zbliżone wartości. Stopa referencyjna NBP określa rentowność bonów pieniężnych emitowanych przez bank centralny. Stopa referencyjna przyjmuje wartości, które stawiają ją między stopą depozytową a stopą lombardową NBP. Kiedy stopa depozytowa i lombardowa rosną, to można się spodziewać, że wzrośnie również WIBOR. Analogiczne zachowanie WIBOR zaobserwujemy przy spadkach. Skupmy się na chwilę na stopach NBP. Stopa depozytowa NBP jest to cena, jaką NBP płaci bankom komercyjnym za złożone przez nie depozyty. Stopa lombardowa, która również jest bardzo dobrym odniesieniem dla WIBOR, to inaczej cena pożyczek, za którą NBP udzieli pożyczek bankom komercyjnym. Stawka WIBOR powinna zawsze znaleźć się między stawką depozytową a stawką lombardową. Oferty, które pojawią się podczas fixingu przyjmują wartości niższe od stopy lombardowej a wyższe od stopy depozytowej. Co by się jednak stało, gdyby WIBOR przekroczył, którą z tych wartości? Sprawdźmy:

• Doszłoby do sytuacji, że banki komercyjne pożyczałyby taniej pieniądze od NBP, a nie od klientów.
• Banki komercyjne deponowałyby pieniądze w NBP, zamiast pożyczać je klientom, ponieważ byłoby to dla nich bardziej opłacalne.

Przede wszystkim musisz wiedzieć, że istnieje związek pomiędzy stawką WIBOR a inflacją. Przede wszystkim wzrost cen powoduje, ze spada siła nabywcza pieniądza, a jego realna wartość spada. Kiedy inflacja zamienia się w deflację ceny dóbr i usług zaczynają spadać. Jak zatem do zjawiska inflacji ma się WIBOR? Wysokość stawki WIBOR uzależniona jest od decyzji RPP w sprawie głównych stóp procentowych. Wysokość stóp procentowych ustala się w taki sposób, żeby skutecznie kształtować inflację. Stawka WIBOR natomiast zależy właśnie od poziomu stóp procentowych. Kiedy inflacja rośnie należy spodziewać się wzrostu stóp procentowych, a co za tym idzie WIBOR-u. Kiedy inflacja zacznie spadać, to w najbliższym czasie WIBOR również będzie niższy.

Jak już wiesz z poprzednich rozdziałów stawka WIBOR(R) 1M zmienia się co miesiąc, a na przykład stawka WIBOR(R) 6M co sześć miesięcy. Jasne jest, że dla kredytobiorców korzystniejsze są kredyty z dłuższym WIBOR, który zmienia się co 3 lub 6 miesięcy, dlatego że dopiero po takim czasie kredytobiorcy odczują zmianę stóp bazowych. Kiedy klient ma kredyt oparty na WIBOR 6M, to wtedy ma pewność, że oprocentowanie nie zmieni się przez 6 miesięcy. Jest to korzystne w przypadku wzrostu stóp procentowych.

Przeczytaj: Wniosek o kredyt hipoteczny 2022 - do ilu banków złożyć?

Stawki WIBOR(R) możesz znaleźć w Internecie, ponieważ są publikowane w wielu serwisach finansowych. Natomiast najlepszym źródłem informacji o stawkach WIBOR jest strona agenta kalkulacyjnego, którym od 2017 r. GPW Benchmark.

WIBOR(R) jest stawką oprocentowania, która decyduje o wysokości oprocentowania kredytów udzielanych w Polsce. Warto jednak zapoznać się z innymi wskaźnikami, do których należą LIBOR i EURIBOR. LIBOR to London Interbank Offered Rate jest to główny wskaźnik dla transakcji zawieranych na rynku międzynarodowym. LIBOR informuje o tym, za ile banki komercyjne z pierwszej grupy w Londynie pożyczają pieniądze między sobą. LIBOR jednak przede wszystkim mówi nam o tym, jaka jest ogólna wartość pieniądza na rynku światowym. Jeśli LIBOR jest niski, to wartość pieniądza jest niewielka. Podobnie jak WIBOR, LIBOR jest ustalany na fixingu, a wyliczeniem jego wartości Brytyjskie Stowarzyszenie Bankierów. LIBOR podawany jest dla kilku okresów:

• O/N – jednodniowy LIBOR, rozpoczynający się w dniu zawarcia transakcji,
• T/N – jednodniowy LIBOR, rozpoczynający się następnego dnia roboczego po zawarciu transakcji,
• S/N – jednodniowy LIBOR, rozpoczynający się w drugim dniu roboczym od zawarcia transakcji,
• 1W – tygodniowy LIBOR,
• 1M, 2M, 3M itd. – miesięczny, dwumiesięczny, trzymiesięczny LIBOR.

O ile WIBOR obowiązuje tylko na rynku polskim to LIBOR ma charakter wskaźnika globalnego. Natomiast na terenie krajów posługujących się europejską walutą funkcjonuje EURIBOR. Skrót ten oznacza Euro Interbank Offered Rate. Jest to wskaźnik, który również jest ustalany podczas fixingu na podstawie popytu i podaży pieniądza. Kraje strefy euro nie tworzą własnych stóp procentowych tylko posługują się stopą EURIBOR. Stawkę EURIBOR ustalają banki z państw członkowskich Unii Europejskiej na okres 1 tygodnia, 2 tygodni, 1 miesiąca, 2 miesięcy, 3 miesięcy, 6 miesięcy, 9 miesięcy czy jednego roku. Oferty bankowe są składane do godziny 11.00 każdego dnia roboczego, a agent kalkulacyjny odrzuca 15% ofert najniższych i 15% ofert najwyższych. Z ofert, które pozostaną wyciągana jest średnia arytmetyczna. Nad całością i prawidłowością realizacji procesu czuwa Komitet Sterujący oraz European Banking Federation (EBF).